තෙල් අලෙවි කිරීමෙන් ලබන පාඩුව අවම කර ගන්න සෙස් බද්ද පැනවූවා - ඇමැති ඒ. එච්. එම්. ෆවුසි

දයා පෙරේරා, දුමින්ද ගුරුගේ සහ ස්වර්ණා විජේකෝන්
ලෝක වෙළෙඳ පොළේ තෙල් මිල අඩු වීමෙන් ඉන්දියානු තෙල් සමාගමට ලැබෙන අධික ලාභය වළක්වා ලංකා ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ලබන පාඩුව අවම කිරීම සඳහා ඩීසල් සහ පෙට‍්‍රල් සඳහා සෙස් බද්ද පැනවූ බව ඛනිජ තෙල් හා ඛනිජ තෙල් සම්පත් සංවර්ධන ඇමැති ඒ. එච්. එම්. ෆවුසි මහතා පාර්ලිිමේන්තුවේදී ඊයේ (24) ප‍්‍රකාශ කළේය.
සභාව කල් තබන අවස්ථාවේ විවාදයට සහභාගි වෙමින් ඇමැති ෆවුසි මහතා මේ බව පැවසුවේය.
කුරුණෑගල දිස්ති‍්‍රක් මන්තී‍්‍ර දයාසිරි ජයසේකර මහතා (එ. ජා. ප.) සභාව කල් තබන අවස්ථාවේ යෝජනාව ඉදිරිපත් කරමින් මෙසේ කීවේය.
ගිය අඟහරුවාදා වන විට බොර තෙල් බැරලය ඩොලර් 91.6 ක් වුණා. අද වන විට ඩොලර් 107.8 ක් දක්වා ඉහළ ගොස් තිබෙනවා.
කිසි දවසක තෙල් මිල වැඩි නොකරන බව කියමින් මේ ආණ්ඩුව ගත්තා. ඊට පසු දවසින් දවස තෙල් මිල වැඩි කළා. අපේ ආණ්ඩුව කාලෙ මිල සූත‍්‍රයකට අනුව දහතුන් වතාවක් තෙල් මිල වැඩි කළා. හත් වතාවක් මිල අඩු කළා.
උඩවත්තේ නන්ද හිමියෝ මුලසුනට වැඩම කළහ.
ජයසේකර මහතා - ඩීසල් හා පෙට‍්‍රල් සඳහා සෙස් බද්ද මීට පෙර නොතිබුණු එකක්. ඒ බද්ද ඉවත් කර, රුපියල් 25/- බද්ද අයින් කරන්න. අපේ ඉල්ලීම ජනතාවට අඩු මිලට ඉන්ධන ලබා දෙන ලෙස ඉල්ලීමයි.
විදුලිබල හා බලශක්ති ඇමැති ඩබ්ලිව්. ඩී. ජේ. සෙනවිරත්න මහතා - ඉන්ධන සම්බන්ධ අර්බුදය ලංකාවට විතරක් ඇති වී තිබෙන අර්බුදයක් නොවෙයි. එය අද ලෝක අර්බුදයක්. නමුත් මහින්ද රාජපක්‍ෂ රජය පුළුවන් විදිහට ජනතාවට සැම ක්ෂේත‍්‍රයක්ම ආවරණය වන පරිදි සහන ලබා දී තිබෙනවා.
ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව මොන අර්බුද තිබුනත් දූරදර්ශීව කටයුතු කරන ආයතනයක්. ඩීසල් ලීටරය මෙම ජනවාරියේදී රුපියල් 91 ට විකිණීමට නියමිතව තිබුනත් අලෙවි කළේ රුපියල් අසූවට. අපි රජයක් ලෙස ජනතාවට සහන ලබා දෙනවා. මෙවැනි ආකාරයට ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ඩීසල් මිල පවත්වාගෙන ගියේ දිගින් දිගටම විශාල පාඩුවක් ලබමින්. මේ ඇත්ත විපක්‍ෂය දන්නවා. නමුත් රජයට මඩ ගැසීමේ අපේක්‍ෂාවෙන් මෙවැනි යෝජනා ගෙන එනවා.
දුප්පත් ජනතාව භාවිත කරන භූමිතෙල් අපි හැමදාමත් අලෙවි කරන්නෙ සහනාධාරයක් සමග. ඒ හැම එකකින්ම පැහැදිලි වෙනව ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව මොන තරම් අලාභයක් පාඩුවක් විඳිනවද කියල.
ඒ වගේම ගත වූ මාස 8 ඇතුළත ඛනිජ තෙල් සංස්ථිාව ලැබූ පාඩුව බිලියන දහඅටයි. ඛනිජ තෙල් සම්බන්ධයෙන් එ. ජා. ප. කාලයේදී මොනවද කළේ. ඛනිජ තෙල්වලට 41%ක බද්දක් එ. ජා. ප. ය පැනවූවා. 41% බද්දෙ ආදායම එජාපය පාවිච්චි කළේ එදා රජය පවත්වාගෙන යන්නට. අද මේ අයට එය අමතකයි. මිල සූත‍්‍රය අනුව එජාප රජය දහසය වතාවක් ඉන්ධන මිල වැඩි කළා. නමුත් ඉන්ධන මිල අඩු කළේ තුන් වතාවයි.
විදුලිබල මණ්ඩලය මෙරට සමස්ථ ජනතාවට විදුලිය සපයන ආයතනයයි. විදුලි බල මණ්ඩලය පවත්වාගෙන යාමේ අසීරුවක් පවා ඇතිවුණා ඉන්ධන මිල වැඩිවීමත් සමග. නමුත් විදුලිය නිෂ්පාදනය හා පාරිභෝගික අවශ්‍යතාවය ඉටු කිරීමට අපට හැකියාව ලැබුනෙ ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව අපිට දැක්වූ සහය නිසා.
කොහොම වුනත් දයාසිරි ජයසේකර මහතා ඉදිරිපත් කරන ලද මෙම යෝජනාව ඉදිරිපත් කර ඇත්තේ සද්භාවයෙන් නෙවෙයි, පටු පරමාර්ථ ඉටුකර ගැනීම සඳහා.
කෑගල්ල දිස්ති‍්‍රක් මන්තී‍්‍ර ගාමිණී රත්නායක මහතා (ජ. වි. පෙ.) - ගත වූ මාස කිහිපය තුළ රජය එකොළොස් වතාවක් ඉන්ධන මිල ඉහළ දැම්මා ලෝක වෙළෙඳ පොළේ තෙල් මිල වැඩි වෙනකොට. ඊට සාපේක්‍ෂව අපේ රටෙත් ඉන්ධන මිල වැඩි වුණා. නමුත් ලෝක වෙළෙඳ පොළේ ඉන්ධන මිල අඩුවෙනකොට අපේ වෙළෙඳ පොළ තුළ ඉන්ධන මිල අඩු කරන්නෙ නැහැ.
නියෝජ්‍ය කාරක සභා සභාපති රාමලිංගම් චන්ද්‍රසේකර මහතා මූලාසනයට පැමිණියේය.
වෙළෙඳ අලෙවි සංවර්ධන පාරිභෝගික කටයුතු සහ සමුපකාර සංවර්ධන ඇමති බන්දුල ගුණවර්ධන මහතා- නිදහසින් පසු දැවැන්තම ආර්ථික අර්බුදයකට මුහුණදී සිටින්නේ වර්තමාන රජයයි. ලෝක වෙළෙඳ පොළේ ඛණිජ තෙල් මිල අසීමිත ලෙස ඉහළ ගොස් තිබෙනවා. නිදහසින් පසු ඉතාම කෙටි කලක් තුළ ඛණිජ තෙල් මිල ඉහළ ගිය වකවානුව මෙයයි. 2003 දී මේ රටට තෙල් මිලදී ගැනීමට වියදම් වුණේ ඇමෙරිකානු ඩොලර් මිලියන 838 යි. 2007 වසරේදී ඇමෙරිකන් ඩොලර් මිලියන 2490 ක් දක්වා මෙය ඉහළ ගියා.
මේ රටේ සමස්ත රජයේ සේවකයන්ට වැටුප් ගෙවීමට රුපියල් කෝටි 23000 ක් වැය වෙනවා. මේ රජයේ සේවක වැටුප් සඳහා වැය කරන මුදලටත් වඩා ඛණිජ තෙල් සඳහා වැය වන වියදම වැඩියි. දේශීය වශයෙන් ආණ්ඩුව දරන විශාලතම වියදම වන මේ වැටුප් හා විශ‍්‍රාම වැටුප් වියදමටත් වඩා ඛනිජ තෙල් සඳහා වැය කරන වියදම වැඩියි. මේ වසරේදී (2008) ඛනිජ තෙල් සඳහා රුපියල් කෝටි 35,000 ක් වැය වන බව ගණන් බලා තිබෙනවා.
මඩකළපුව දිස්ති‍්‍රක් මන්තී‍්‍ර මාවයි සේනාධිරාජා මහතා (දෙ. ජා. ස.) - ලෝක වෙළඳ පොළේ මිල අඩු වන විට ඇයි මිල අඩු නොකරන්නේ.
කළුතර දිස්ති‍්‍රක් මන්තී‍්‍ර පියසිරි විජේනායක මහතා (ජා. නි. සෙ) - තෙල් සඳහා අතිරේක බද්ද අය කිරීමට දින දෙකකට කලින් අයි. ඕ. සී. සමාගම තෙල් නැව් දෙකක් ඇනවුම් කළා. අයි. ඕ. සී. සමාගමෙන් ආණ්ඩුවට අය විය යුතු බදු මුදල් අය කර නොගන්නේ නම් එය විශාල ගැටලුවක්.
මාතර දිස්ති‍්‍රක් මන්තී‍්‍ර සාගල රත්නායක මහතා - ලෝක වෙළෙඳ පොළේ තෙල් මිල ආණ්ඩුවට පාලනය කරන්නට බැරි වුණත් තෙල් සඳහා අය කරන බදු පාලනය කරන්න රජයට පුළුවන්. රුපියල ශක්තිමත් කිරීම ඇතුළු ආණ්ඩුවට කළ හැකි තවත් බොහෝ දේ තිබෙනවා.
මහනුවර දිස්ති‍්‍රක් මන්ත‍්‍රී පූජ්‍ය උඩවත්තේ නන්ද හිමියෝ මූලාසනයට වැඩම කළහ
ඛනිජ තෙල් හා ඛනිජ තෙල් සම්පත් සංවර්ධන ඇමැති ඒ. එච්. එම්. ෆවුසි මහතා -
විපක්ෂ මන්තී‍්‍රවරුන් වැරැදි තොරතුරු සොයාගෙන චෝදනා කරනවා. මිල වැඩි වුණාම මිල වැඩි කළේ කවදද ? දවසත් කියන්න. අප ජනවාරියේ සිට බලා හිටියා. තමුන්නාන්සේලා ජනතාවට සහනාධාර නොදී වැඩි කළා. සහනාධාර දීපු නිසා සංස්ථාවට බිලියන 17 ක් පාඩුයි.
අප මෙතන වංචාවක් හොරකමක් කරලා නැහැ. දින විසි අටක තොගයක් අප තබා ගන්නවා. මාසයකටත් අඩු කාලයකටයි ගේන්නේ. වැඩි කරන කොට මාස හයකට පසු සියයට 50 ක් පමණයි පාරිභෝගිකයාට දුන්නෙ. ඉතිරිය සංස්ථාව විඳගත්තා.
පොදුවේ ගත් විට සංස්ථාවට බිලියන 1.5 ක ලාභයක් තිබෙනවා. එහෙත් තෙල් මිල ගත් විට පාඩුයි. දවසක් දෙකක් අඩු වුණාට මිල අඩු කරන්න පුළුන්ද ? මාසයක් දෙකක් බලන්න ඕන. අප ඉවසා බලමු. අප මහජනයාට සහනයක් දෙන්න බලමු.
පිරිපහදුව සමාගමට දෙන්න බැහැ. අප පෞද්ගලිකරණයට විරුද්ධයි. ණය අරන් හෝ අපේම පිරිපහදුවක් හදාගන්න අපට අවශ්‍යයි.
තිබෙන පිරිපහදුව අලුත්වැඩියා කර රුපියල් මිලියන 3000 ක් පමණ ලබා ගන්න බලාපොරොත්තු වෙනවා. අවුරුදු පහකින් පමණ ඒ මුදල ගෙවා අවශ්‍ය වූ විට අපට ඉතිරි වෙනවා. සල්ලි පිටරටට දෙන්න අප කැමැති නැහැ. ජනතාව පාරිභෝගිකයා ආරක්ෂා කිරීමට අප ගන්නා පියවර තමුන්නාන්සේලා අනිත් පැත්තට හරවන්නයි හදන්නෙ.
කිරිඇල්ල මහතා - තෙල් මිල අඩු කරනවාද නැද්ද ?
ෆවුසි මහතා - කවදාහරි වැඩි වූ වෙලාවක අප වැඩිකර තිබෙනවාද ? ලෝක වෙළඳ පොළේ මිල වැඩියි කීවාට අප වැඩි කළේ බිලියන 11 ක් පාඩු වුණාට පසුවයි.
පත්තර කියන විදියට අඩු කරන්න බැහැ. ආනයන බලා අඩු කරනවා මිස කවුරුත් කියන විදියට කරන්න බැහැ. ජනවාරියේ සිට පාඩුව බලන්න ජනවාරියේ ලීටරයක් 80 % ට වික්කා විකිණිය යුත්තේ 90 % ටයි. මිල වැඩි වූ බව නිතරම කිව්වා තමයි. නමුත් වැඩි කළේ නැහැ. ඉවසාගෙන ඉන්න අඩු කරලා මහජනයාට දෙන්න පුළුවන් අවස්ථාව එනවා. එතකොට දෙන්නම්. පෞද්ගලිකරණයට අප විරුද්ධයි. පිරිපහදුව එතැන හදන්න දෙන්නෙ නැහැ. ඕනෑ නම් ලේ වලින් අස්සන් කර දෙන්නම්. තමුන්නාන්සේලා වගේ දාහත් වරක් වැඩි කළේ නැහැ. ජනතාවට බර පැටෙව්වෙ නෑ. අප භාගයයි බර පැටෙව්වේ.
මුදල් හා රාජ්‍ය ආදායම් ඇමැති සහ මුදල් හා ක‍්‍රමසම්පාදන නියෝජ්‍ය ඇමැති රංජිත් සියඹලාපිටිය මහතා - එ. ජා. ප. කාලෙ ඩීසල් ද පෙට්රල් ද භූමිතෙල්ද කියා නොබලා මිල සූත‍්‍රයක් මගින් එකොලොස් වතාවක් මිල වැඩි කළා. එදා මේ වගේ කිඹුල් කඳුළු හෙලුවේ නැහැ. කරත්ත වල ගියෙත් නැහැ.
ලෝක වෙළඳ පොළේ තෙල් මිල ඉහළ යාම පොහොර මිල වැඩිවීමටත් බලපානවා. නමුත් පොහොර මිල ඉහළ ගියත් අප පොහොර සහනාධාරය නතර කළේ නැහැ.
2003 දී බොරතෙල් බැරලයක මිල ඇ. ඩො. 29 ක පමණ පැවති නමුත් 2004 වර්ෂයේ සිට බොරතෙල් බැරලයක මිල පෙර නොවූ විරූ අයුරු ඉහළ ගියා. 2008 ජූලි මාසය වන විට බොරතෙල් බැරලයක මිල ඇ. ඩො. 147 දක්වා ඉතිහාසයේ මෙතෙක් වාර්තා වූ ඉහළම අගය වාර්තා කළා. 2004 බලයට පත් වුණු අප රජය මෙම ඉහළ යන බොරතෙල් මිලට සාපේක්ෂව දේශීය වෙළෙඳ පොලේ මිල ගණන් වෙනස් කළේ නැහැ.
මෙම තත්ත්වය හමුවේ 2004 වර්ෂයේදී රජයට ඉන්ධන සහනාධාරය වශයෙන් රු. බිලියන 14කුත් 2005 දී රු. බිලියන 26 කුත් දැරීමට සිදුවුණා. 2006 දී මෙය රු.බිලියන 10 ක් විය. ලෝක වෙළෙඳපොලේ මිල ඉහළ යාම අනුව වැඩි වන පිරිවැය යම්තාක් දුරකට අවම කිරීමට දේශීය වෙළෙඳපොලේ මිල ගණන් වැඩි කිරීමට රජයට සිදු විය. එසේ දේශීය මිල ගණන් ඉහළ දැමූවද විශේෂයෙන් ඩීසල් හා භූමිතෙල් සඳහා මිල නියම කරන විට, එම මිල ගණන් ලෝක වෙළෙඳපොලේ මිල ගණන් වලට අනුරූප වන ලෙස වැඩි කළේ නැහැ. ඩීසල් සහ භූමිතෙල් ප‍්‍රධාන වශයෙන් ජනතාවගෙන් වැඩි කොටසකට කෙලින්ම බලපාන බැවින් රජය එම පාඩුව දරා ගත්තා. 2008 වසරේ ජූලි මාසයේදී එසේ වූ පාඩුව (ලීටරයකට) ඩීසල්වලට රු: 26.10යි. භූමිතෙල්වලට රු 53.20යි.
ඒ ලෝක වෙළෙඳපොලේ මිල ගණන් වැඩිවන විට එම මුළු බරම මහජනතාවට පැටවීමට ඇතමුන් මාධ්‍ය මඟින් කරන ප‍්‍රකාශ ආකාරයට අපේ රජය කටයුතු කර නැති බව මෙම සභාවට පැහැදිළි වනවා ඇත.
මේ තත්ත්වය තුළ ලංකා ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව ඩීසල් සහ භූමිතෙල් අලෙවි කිරීම නිසා දිගටම පාඩු ලැබූ
මිල සූත‍්‍රය සම්බන්ධව තවත් වැදගත් කරුණක් කිව යුතුව තිබෙනවා. අපේ රජය විසින් මේ මිල සූත‍්‍රයේ සඳහන් වුණු ඇතැම් බදු ඉවත් කිරීම හෝ අඩු කිරීමසිදු කළ අතර මිල සූත‍්‍රයේ සඳහන් වුණු ඉන්ධන විකිණීම් කරන දේශීය ආයතනවලට අදාළ වුණු ලාභ ප‍්‍රමාණය සියයට 5 සිට සියයට 1.5 දක්වා අඩු කළා.
එදා පැවැති රජයේ මිල සූත‍්‍රයට අනුව අප 2008 මැයි මාසයේදී ඉන්ධන මිල ගණන් වෙනස් කරන විට පැවැති බොරතෙල් මිල අනුව ඩීසල් ලීටරයක් රු. 152.37 ද භූමිතෙල් ලීටරයක් රු. 129.30 විය යුතුව තිබුණා. නමුත් අප ඩීසල් ලීටරයක් සඳහා රු. 110 ද භූමිතෙල් සඳහා රු. 80ක්ද වශයෙනුයි මිල තීරණය කළේ.
ලංකා ඛණිජතෙල් සංස්ථාව, දිගටම ඩීසල් හා භූමිතෙල් අලෙවිය නිසා පාඩු ලැබූ බව මෙම සභාවට පසක් වනු ඇත. දැනට වැඩි මිලට ගත් තෙල් සංචිත නිම වන තෙක් සහ කලින් දැරූ පාඩුව යම් දුරකට පියවා ගැනීමට අවශ්‍ය නිසා දේශීය වෙළෙඳපොළේ තෙල් මිල අඩු කිරීමට කටයුතු කළේ නැහැ. ඒඅතරම ලංකා ඛනිජ තෙල් සංස්ථාව හැර දේශීය වෙළෙඳපොලේ ඛනිජ තෙල් විකුණුම්කරණ ආයතන විසින් මෙම මිල ගණන් පහත වැටීම තුළින් ලාභ ඉපැයීම අවම කිරීමට ඩීසල් හා පෙට‍්‍රල් නිම් භාණ්ඩ වශයෙන් ආනයනයේදී සෙස් බද්දක් පැනවූවා.
විවාදය නිම විය.
පාර්ලිමේන්තුව හෙට (26)
පෙරවරු 9.30ට රැස්වේ.